PRANA "Can", "nefes", "hayat gücü", "yaşam enerjisi"

Sanskrit dilinde "prana"mutlak enerji" anla­mında çevrilebilir. Çin ve Japon krallıkların­da bu evrensel yaşam enerjisine da "Qi", '' Chi'' de­nir. Tüm enerji şekillerinin ilk kaynağını tem­sil eder ve çeşitli frekanslarda kendini göste­rir. İfade şekillerinden biri olan hava, pra­na'yı almanın yollarından biridir.

Her yaşayan varlığın bilinç düzeyi, alınıp saklanabilen prana'nın frekanslarına bağlıdır. Hayvanların insanlardan daha düşük frekans­ları vardır. İlerlemiş insanların da, gelişmesi­nin başlarında olanlara göre daha yüksek fre­kansları olur.

(Chakra El kitabı S. Sharamon - B.J. Baginski Sf. 14)

-Buradan yola çıkacak olursak. Etrafımızdaki gerekse iletişimle, gerekse temas veya içimize dahil etmek fiiliyle kurduğumuz her ilişki, bizim frekansımıza direkt olarak etki etmektedir. Nasıl ki güne başladığımızda birilerinin evin içinde, mutfakta veya dışarıda, yolda. Mutlulukla, sıcak kanlılıkla, neşe ile selamlaması içsel enerjimizi değiştiriyor. Aynı şekilde temasta olduğumuz nesneler, düşünceler veya bedenimize dahil ettiğimiz her nesnede dönüşmek adına sisteme dahil olmuş oluyor. Çünkü eninde sonunda her ne dahil ettiysek, onu kullanmak zorundayız.

Her nasıl düşük bir frekansta, ayrıştırıcı, yargılayıcı veya benmerkezci biriyle karşılaştığımızda o atmosferde olmaya devam etmek. Bizi boğulma hissi ile ya da artık o alanda sıkışık hissetmek hissiyle uzaklaştırıyorsa ya da buna rağmen kalmaya devam ettiğimizde. Direnmek için sürekli bir içsel anlayış ya da içimizde sürekli telafi etmeye, zorunda olmaya, kalmaya mahkum hissettiren bir enerji bulutu ile orada kendi öz yaşam enerjimizden harcıyorsak. Aynı şekilde fiziksel bedenimize dahil ettiğimiz nesnelerde içeride bilincimize uygunluğuna göre bir işleme tabii oluyor.

Örnek verecek olursak acıktığında meyve ile başladığın bir güne nazaran, tok hissetmene rağmen katı, yağlı ve yoğun gıdalar tüketerek başladığın bir günü düşünebilirsin. Ayarı kaçırılmış bir pazar kahvaltısı gibi. Biri ferah bir hal ile gelip yaşam enerjin üzerinde olumsuz bir etki yaratmazken, bir diğeri ağırlığı yüksek olan ya da frekansı düşük olan duygularla gelen şeyler gibi sürekli içeride bir sıkışıklık hissettirecektir.

Bu yüzden Yogi çeşitli fiziksel, mental, ve süptil çalışmalarla enerjisini sadeleştirdikçe (Satvik-Satva) daha önce ilişki kurduğu Atalet (Tamas-Tamasik) veya Tutku (Rajas-Rajasik) nesneleriyle kurduğu ilişki de tıpkı bebeklikten çocukluğa, çocukluktan gençliğe, gençlikten yaşlılığa olan dönüşüm gibi. Pratik uygulayıcısının ‘’Azmi’’ (Tapas) aynı zamanda, öğrenmeye açıklık, beklentilerde esneklik ve cesaret gibi ‘’Adanma’’ (İshvara Pranidhana’’ gücü ile birlikte dönüşecek. Dün bugünle, aynı olmayacaktır.

प्राण जीवन की मूल ऊर्जा है

Prāṇa, bedeni yaşatan görünmeyen yaşam nefesidir.

PRANA’ya (प्राण) Teorik olarak bakacak olursak

Sözcük: प्राण (prāṇa)

Dil: Sanskrit
Türkçesi: "Can", "nefes", "hayat gücü", "yaşam enerjisi"

Köken ve Kök Hecesi

• Kök: √अन् (√an) – Sanskrit dilinde "nefes almak", "solumak" anlamına gelir.

• प्र + आन (prá + ān) bileşiminden türemiştir.

  • प्र (pra): Ön ek, "ileri, dışa doğru" gibi anlamlar katar.

  • आन् (ān): "Nefes almak" kök fiili (√an).

• Birleşerek: प्राण = dışa doğru nefes / yaşamsal soluk

• Aynı zamanda ‘an’ sözcüğü Orta Türkçe’de “hatırlamak, aklına getirmek” Arapça da ‘’En kısa süre’’ olarak kullanıldığınıda hatırlatalım.

(Monier-Williams Sanskrit-English Dictionary)

(Roots (Dhātus) in Sanskrit Grammar)

Benzeş Sözcükler ve Türevleri

1. अपान (apāna): Aşağıya doğru yönelen yaşam enerjisi (vücutta dışkılama, doğum vb. ile ilişkilendirilir).

2. उदान (udāna): Yukarı doğru yönelen enerji (boğazdan yukarı doğru, konuşma vb.).

3. व्यान (vyāna): Tüm vücuda yayılan enerji.

4. समान (samāna): Sindirimle ilişkili, merkezi enerji.

5. प्राणायाम (prāṇāyāma): Nefes kontrolü, yogadaki önemli bir uygulama.

   • प्राण (nefes/enerji) + आयाम (uzatma, kontrol) → Yaşam enerjisinin kontrolü.

Bu beş enerji türü birlikte "पञ्चप्राण" (pañca-prāṇa) yani "beş yaşam enerjisi" olarak bilinir.

(Patanjali’nin Yoga Sutraları ve Hatha Yoga Pradipika)