Toltek Bilgeliğinin hedefi yoga mı?

İlk okuduğumda anlaşmadaki maddelerin her biri farklı olsa da bunu uygulayacak kişide işaret etmiş olduğu yerin aynılığı bana bu pratik şeklinin hali hazırda araştırmakta ve pratik etmekte olduğum yoga felsefesinin temel kaynaklarından olan sutralardaki ‘’Pratipaksa Bhavanam’’ Olumsuz düşünceleri dönüştürmeyi aklıma getirmişti. Bu Sutraya ve pratiğe bakacaktığımızda ve daha sonra anlaşmalara göz attığımızda benzeşlikler anlayışa gelecektir.

Patanjali Sutra 2.33: vitarka-bādhane pratipakṣa-bhāvanam

"Olumsuz düşünceler tarafından rahatsız edildiğinde, onların karşıtı [olumlu olanlar] düşünülmelidir."

(Swami Satchidananda Çv.)

Burada ‘’pratipakṣa-bhāvanam’’ Terimi ile ilgileneceğiz. (Ayrıca yazının sonunda kavramın detaylı açılımı mevcut.)

Öncelikle Reverend Jaganath Yorumu ile görmeyi deneyelim.

‘’Şüphe ya da yoldan sapmış düşünceler, yama ve niyamaların gelişimini engellediğinde, zıddını üret: zihni güçlendiren, ilham veren, canlandıran, sabit ve dingin hale getiren karşı düşünceler, imgeler ya da duygular. Bu, pratipaksha bhavana’dır.’’

Gerçekleştirilen göz önünde bulundurulduğunda bunun gerçekleşebileceği tek an şimdidir. Bu yüzden bu pratik uygulanmaya başlanacağında gelecekte gibi görünse de aslında şimdide olmaya devam edeceği için, uygulayıcıda ne kadar farkındalığını şimdide tutabiliyorsa, o kadar pratiğe hakim olabilecek. Söz konusu pratiğin kazandırdığı irade ile buluşabilecektir.
Şimdi Toltek bilgeliğinin ezoterik gelenekle elimize ulaşmış uygulamasına göz atalım.

Miguel Ruiz’in eserinde bahsedilen dört anlaşma

1. Sözünü Kusursuz Kullan

Kullandığımız kelimeler güçlüdür; hem kendimizi hem de başkalarını inşa edebilir ya da yıkabilir. Bu yüzden sözlerimizi sevgiyle, dürüstlükle ve dikkatle kullanmalıyız. Dedikodudan, yalandan ya da kendimize yönelik aşağılayıcı ifadelerden kaçınmak, içsel bütünlüğümüzü güçlendirir. Sözümüz, gerçekliğimizi yaratır.

2. Hiçbir Şeyi Kişisel Algılama

Başkalarının söyledikleri veya yaptıkları şeyler onların kendi iç dünyasının yansımasıdır, sizinle ilgili değildir. Kişisel algılamak, başkalarının zehrini içselleştirmektir. Eleştiriler de övgüler de karşıdakinin yargılarına dayanır; bu yüzden onların etkisi altında kalmadan dengede kalmayı öğrenmek özgürleştiricidir.

3. Asla Varsayımda Bulunma

İnsanlar genellikle bilgi eksikliğiyle varsayımlar yapar ve bu yanlış anlamalara, kırgınlıklara neden olur. Bu anlaşma, açık iletişimin ve net sorular sormanın önemine işaret eder. Varsaymak yerine açıklıkla konuşmak, ilişkileri daha sağlıklı ve anlaşılır kılar.

4. Daima Elinden Gelenin En İyisini Yap

Bu anlaşma, mükemmeliyetçilik değil, samimiyetle çaba göstermeyi önerir. Her gün değişken bir enerjimiz olabilir; önemli olan koşullar ne olursa olsun, o anki halimizle elimizden geleni yapmaktır. Bu, pişmanlıkları azaltır ve kişisel gelişimin önünü açar.


Buna kişisel bir yorum getirip daraltmak yerine daha geniş bir alan oluşturacağına inandığım bu paragrafın ardından başlayacak, pratikleri okuyunca oluşan içsel anlayışa sunuyorum.
Araştırmayı yaparken karşıma çıkan ufak bir pratik oldu. New age diye tanımlanan akıma Miguel Ruiz’in dört anlaşmasınında dahil edildiğini hatırlatmış olalım. Bu pratikleri okuduktan sonra Toltek’lerin kim olduklarına bakmak istersen diye yazının sonuna kısa bir bilgilendirme ekliyorum.

1. Sözünü Kusursuz Kullan

• Her sabah kendine yüksek sesle olumlu bir cümle söyle: “Bugün kendime ve başkalarına saygıyla yaklaşacağım.”

• Gün içinde birini eleştirmek üzereyken dur ve sözlerini yapıcı hale getir.

• Dedikoduya katılma; konuşmayı tarafsız veya pozitif bir yöne çevir.

• Akşamları kısa bir yansıma yap: Bugün hangi kelimelerle yapıcı oldum, hangi anlarda susmam daha iyi olurdu?

2. Hiçbir Şeyi Kişisel Algılama

• Biri seni eleştirdiğinde zihninde şu soruyu sor: “Bu onun kendi içsel durumunun yansıması olabilir mi?”

• Günlük tutarak seni tetikleyen olayları yaz ve her birine “Bu gerçekten benimle ilgili mi?” sorusunu ekle.

• Kendine şunu hatırlat: “İnsanlar kendi bakış açılarıyla hareket eder.”

• Sosyal medyada ya da kalabalık ortamlarda dikkatini içeride tut ve başkalarının tepkilerini kişiselleştirmemeye çalış.

3. Asla Varsayımda Bulunma

• Anlamadığın bir şey duyduğunda “Ne demek istedin?” diye açık bir soru sor.

• Birinin davranışı seni rahatsız ettiğinde zihninde senaryo yazmak yerine, onunla doğrudan konuş.

• Her gün bir konuda açık iletişim kurmayı hedefle: İş arkadaşına, arkadaşına, partnerine.

• İletişim esnasında sıkça “Bu konuda net olmak istiyorum” gibi cümleler kullan.

4. Daima Elinden Gelenin En İyisini Yap

• Güne, “Bugün kendim için elimden gelenin en iyisini yapacağım, mükemmel değil, içten.” diyerek başla.

• Yorulduğunda kendini suçlama; o anki enerjine göre en iyi çabayı gösterdiğini hatırla.

• Haftalık olarak seni mutlu eden küçük hedefler koy (örneğin: 3 gün yürüyüş yapmak, 1 kişiye içten bir mesaj atmak).

• Gün sonunda kendine şefkatli bir soru sor: “Bugün elimden geleni yaptım mı? Neleri fark ettim?”

Toltekler (www.tariholoji.com)

Antik Toltek uygarlığı, günümüz Meksika'sı sınırları içinde, özellikle MÖ 10. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar olan dönemde, merkezi Meksika yüksek ovalarında hüküm sürmüş bir uygarlıktır. Toltekler, tarihte "yerli Meksika" olarak adlandırılan kültürlerden biridir. Tolteklerin tarihi hakkında, birçok konuda belirsizlikler mevcuttur, ancak arkeolojik kanıtlar ve Nahuatl dili, bu uygarlığın önemli bir parçası hakkında birçok ipucu vermektedir.

Tolteklerin başkenti Tula'da, muhteşem yapılar, saraylar ve tapınaklar inşa edildi. Tula'nın yüzeyi, daha önce yapılmış eski binaların kalıntılarıyla doludur. Toltekler, Meksika'nın erken tarihinde önemli bir rol oynamıştır ve şehirlerindeki arkeolojik kalıntılar, onların bilim ve teknoloji konusundaki yüksek seviyelerini göstermektedir. Toltekler ayrıca, astronomi, matematik ve takvim hesaplama konularında da ileri seviyede bilgiye sahipti.

Toltek uygarlığı ayrıca, savaş sanatlarında ve askeri stratejilerde de ileri bir seviyedeydi. Askeri güçleri, savaşlarda kullanılan çeşitli silahların yanı sıra, atlı savaşçılar ve okçu birlikleri tarafından destekleniyordu. Toltekler, düşmanlarını alt etmek için çok sayıda savaş stratejisi geliştirdiler ve birçok savaşta başarılı oldular.

Toltek mitolojisi de oldukça gelişmişti ve eski Meksika mitolojisinin birçok özelliğini taşıyordu. Toltek tanrıları, insan şekline benzeyen ve hayvanlara benzer özellikler taşıyan yaratıklardı. En önemli tanrılarından biri Quetzalcoatl'du, bu tanrı, birçok diğer Meksika uygarlıklarında da tapılan bir tanrıydı. Toltek mitolojisi ve sanatı, günümüzde bile Meksika'nın kültürünü ve sanatını etkilemektedir.

Ancak Toltek uygarlığı, 12. yüzyılın sonlarında çöküşe geçti. Nedeni tam olarak bilinmese de, arkeolojik kanıtlar, doğal afetler ve iç çekişmelerin bu çöküşte rol oynadığını göstermektedir. Ancak, Tolteklerin mirası, günümüzde de Meksika'nın kültüründe ve tarihinde önemli bir yere sahiptir.

Pratipaksha Bhavanam Reverend Jaganath

vitarka = şüphe, sapkın düşünceler
Tahmini ya da tartışmalı meseleler, konu dışı düşünceler, varsayımlar, hayaller, görüşler, kararsızlık, akıl yürütme, niyet.
Kökeni: vi (ayrılmak, uzaklaşmak) + tark (tahmin etmek, düşünmek, spekülasyon yapmak).
Vitarka, sezgiden çok akıl yürütmeyle elde edilen bilgiyi ifade eder ve zihnin bir konudan diğerine atlamasını da kapsar.

bādhane = rahatsız etmek, engellemek
Baskı, taciz, karşı koyma, acı verme, uzaklaştırma.
Kökeni: bādh (rahatsız etmek, baskı yapmak, zorlamak, defetmek).

pratipakṣa = karşıt, zıt, muhalif
Zıt yön, rakip, karşı taraf, eşdeğer.
Kökeni: prati (karşı, geri, mukabil, etrafında) + pakṣa (kanat, görüş, taraf, alternatif).

bhāvanam = geliştirme, zihinsel odaklanma
Meditasyon, hayal etme, zihinde şekillendirme, canlandırma, bir şeyin oluşumuna sebep olma.
Kökeni: bhu (var olmak, ortaya çıkmak, zihne getirmek, üzerine düşünmek, zihinsel olarak meşgul olmak).